با این وصف، میتوان گفت 5روز آینده تهران، هنریترین ایام این پایتخت سرد و ابری در سال 86 خواهد بود.
روزهایی که در یک طرف، علاقهمندان سینما جدیدترین فیلمهای روز ایران را تماشا میکنند و در سمت دیگر، فعالان تئاتر به خوردن خاک صحنه در برابر دیدگان ستایشگر تماشاگران ادامه میدهند.
گذشته از افتتاحیه متفاوت امسال که قرار است ساعت 11 امروز در مرقد امام برگزار شود، اعداد و ارقام مربوط به جشنواره تئاتر 26 چنانند که هر شنوندهای را برای لحظات یا دقایق یا ساعات یا حتی روزهایی میخکوب و شگفتزده، وادار به تعجب و البته اندکی تردید میکنند.
آن طور که دبیر جشنواره میگوید امسال 714 نمایش و 197 گروه نمایشی در 103 فضای تئاتری اجرا دارند که به این ارقام باید 14 جلسه سمینار و کارگاه و چاپ 16 عنوان کتاب را نیز اضافه کرد.
مجید سرسنگی که در نشست خبری دقیقه 90 خود با خبرنگاران سخن میگفت، تنها به این رقمها رضایت نداد و با اعتماد به نفسی که معمولا ریشه در جیب پرپول دارد، ادامه داد: «خوشبختانه هیچ نگرانی برای بودجه جشنواره وجود ندارد زیرا وزارت ارشاد بخش اصلی بودجه و تعهد خود را که رقمی در حدود 600 میلیون تومان بود پرداخت کرده است و 400 میلیون تومان دیگر بودجه از طریق اسپانسرهای خصوصی و سایر نهادها پرداخت شده است.»
این اتفاق یعنی جذب 400 میلیون تومان بودجه، یکی از ویژگیهای منحصر به فرد جشنواره امسال است. بنابراین میتوانیم امیدوار باشیم اثرات این اعتماد به نفس تازه، اثرات تازهای بر جشنواره قدیمی تئاتر فجر بگذارد. انشاءالله.
خارجیهای کمفروغ
اما از این یک میلیارد تومان دوستداشتنی، ظاهرا چیز زیادی به گروههای خارجی نماسیده است. خارجیها که هر سال با حضور در جشنواره ما دست کم با یکی دو نمایش به ویژه در بخش خیابانی، تماشاگران را به شوق میآوردند، امسال کمتر از همیشه به ایران آمدهاند.
سرسنگی در این باره میگوید: «همواره تأکید داشتم که تئاتر خیابانی نباید بهعنوان بخش کوچکی از جشنواره فجر تلقی شود که خوشبختانه امسال با پتانسیل موجود بخش عمدهای از جشنواره را به تئاتر خیابانی اختصاص دادیم اما نباید این نکته را فراموش کرد که با توجه به فصل سردی که جشنواره در آن برپا میشود، بسیاری از گروههای خیابانی بهخصوص از طرف کشورهای خارجی با مشکل مواجه هستند.»
وی ادامه میدهد: «سعی کردیم تا گروههای خیابانی شرکتکننده از سایر کشورها گروههایی قوی و ارزشمند باشند اما متأسفانه برخلاف قراردادهای اولیهای که با دو گروه خیابانی از کشورهای لهستان و پرو بسته شد، هر دو گروه بهدلیل مشکلات خود از حضور در جشنواره انصراف دادند.»
گذشته از نمایشهای خیابانی، در بخش صحنهای نیز تنها 5 گروه در تئاتر شهر به روی صحنه خواهند رفت که یکی از آنها «زندگی متناقصنمای من» نوشته و کار علی معینی، محصول مشترک ایران و فرانسه است.
دیگری «7دستور کلیدی برای معاصر شدن» است که آن هم نوشته طلا معتضدی و کارگردانی آروند دشتآرای است و باز هم محصول مشترک ایران و فرانسه. جالبتر اینکه سومی هم محصول مشترک ایران و مکزیک است؛ «لمنوس» نوشته سوفوکل به کارگردانی رائول والس، دو تای دیگر: «نوک زبان» نوشته و کار لوکاس بانگرتر از سوئیس، «مسلح شدن» نوشته و کار آرا ایرنجاکیان از ارمنستان.
البته اگر بخواهیم این نمایشهای مشترک را خارجی حساب کنیم، باید رقص هندیها بر خاکستر گورستانها را نیز حساب کنیم. نمایشی با نام «سودلایادی» (به معنای رقصندهای بر خاکستر گورستانها) به کارگردانی مهدی فرجپور و اجرای بازیگران هندی.
و تعجبآور اینکه امسال از روبرتو چولی، پای ثابت جشنواره فجر هم که تا سال گذشته 2 تا 2 تا تئاتر به ایران میآورد و میبرد، خبری نیست.
دبیر سال بعد
آنطور که رئیس مرکز هنرهای نمایشی در نشست خبری وعده داد، قرار است مجید سرسنگی سال آینده هم دبیر جشنواره باشد.
هر چند که بهنظر کمی هم تعارف قاطی ماجراست: «اگر دکتر سرسنگی دبیری جشنواره آینده را هم بپذیرند، افتخار بزرگی برای ماست و این مسئله روز اختتامیه مشخص و دبیر جشنواره بیستوهفتم در آن روز معرفی خواهد شد.»